وزیر علوم در دانشگاه شیراز خبر چند ماه پیش درباره رشد تولید علم در کشورمان را تکرار کرد و گفت: رشد تولید علم در ایران بهطور متوسط 18برابر سایر کشورهای اسلامی و 11برابر سایر کشورهای جهان است. کامران دانشجو اعلام کرد: سال2010 بیش از 18 هزار مقاله علمی پژوهشی محققان ایرانی در نمایه بینالمللی ISI به ثبت رسید. همچنین حدود 21هزار مقاله علمی ایرانی نیز در نمایه بینالمللی اسکاپوس ثبت شده که روند رو به رشد تولید علمی ایران را به وضوح نشان میدهد.
ملاک تولید مقاله
باید توجه داشت، تعداد مقالات علمی تنها یکی از شاخصهای توان علمی کشور است. این پرسش همچنان بیپاسخ مانده، با وجود کسب این جایگاه در تولید مقالات علمی چرا نمود خاصی از بهبود شاخصهای علمی در بخشهای صنعت و فناوری کشور بروز نکرده، البته میدانیم رسیدن نتایج تحقیقات علمی به مرحله عمل فرایندی زمانبر است، ولی طی این چند سال باید تعدادی از این تولیدات علمی به ثروت ملی تبدیل میشد که چنین نشده است. وزیر علوم بر این باور است که تبدیل علم به ثروت ملی وظیفه وزارت علوم نیست، «پس از تولید علم در دانشگاه، این وظیفه بخش صنعت است که از این علم، محصول تولید کند.»2نکته مهم در سخنان وزیر علوم وجود دارد؛ اینکه صنعت کشور دانشگاه را باور ندارد و دوم اینکه پژوهشها و تحقیقات در دانشگاه بدون اطلاع از نیازهای کشور است و معلوم نیست تبدیل ایدهها به محصول صرفه اقتصادی داشته باشد.
یک از 30هزار
شاید کشور ما جزو معدود کشورهایی باشد که در آن تلاش دانشمندان به جز در برخی رشتهها تنها در حد مقاله میماند و هیچگاه تلاشی برای تجاریسازی آنها نمیشود و خستگی به تن محققان و پژوهشگران میماند. سال86 رسما اعلام شد که تنها بخش اندکی از ایدهها در ایران به محصول تبدیل میشوند؛ بهطوری که از هر 30هزار ایده محققان ایرانی، تنها یک ایده تبدیل به محصول و خدمات قابل عرضه در بازار میشود و بهنظر میرسد این روند همچنان ادامه دارد. هر چند رحیمی، رئیس سابق سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی همان سال از تدوین آییننامه تجاریسازی نتایج تحقیقات سخن گفت و وعده داد با ابلاغ این آییننامه، دانشگاهها باید نتایج تحقیقات را وارد جامعه کنند و پژوهشها باید به محصول و خدمات مورد نیاز مردم تبدیل شود، ولی این کار انجام نشدهاست. به یاد داشته باشیم که تبدیل علم به ثروت از راههایی است که میتواند در سال جهاد اقتصادی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و از تأکیدات مقام معظم رهبری نیز هست.